"Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου στη Μακεδονία" είναι μία ψηφιακή εφαρμογή που ακολουθεί την πορεία του "Αποστόλου των Εθνών" στη Βόρεια Ελλάδα κατά τη 2η αποστολική περιοδεία του. Μια ανανεωτική και εναλλακτική πρόταση για τον Ελληνικό τουρισμό, που στηρίζεται στο καλλιτεχνικό έργο και τις προτάσεις του Μάκη Βαρλάμη και που δίνει την ευκαιρία να βιώνεται ο Ελληνικός χώρος με έναν πνευματικό χαρακτήρα.
Η διαδρομή της δεύτερης αποστολικής περιοδείας του Παύλου από την Νεάπολη, σημερινή Καβάλα, μέχρι τις ακτές της Πιερίας (1ος αιώνας μ.Χ.) που περιγράφεται στις Πράξεις των Αποστόλων (Κεφ. 16 στ. 9-12) στην Καινή Διαθήκη, αναβιώνει την αρχαιότερη αλλά και πιο τεκμηριωμένη χριστιανική οδοιπορία.
Παρότι αναφέρεται συχνά σε δημοσιεύσεις και εξαγγελίες και έχουν γίνει εκδόσεις με το θέμα αυτό, μέχρι σήμερα δεν έχει προταθεί, επίσημα τουλάχιστον, μια κατάλληλη διαδρομή για οδοιπορία. Το θέμα αυτό αποκτά επιπλέον ενδιαφέρον γιατί ταυτίζεται σε μεγάλο βαθμό με τον αρχαίο δρόμο της Εγνατίας Οδού που συνέδεε και συνεχίζει να συνδέει το ανατολικό με το δυτικό κομμάτι της Βόρειας Ελλάδας.
Η οδοιπορική διαδρομή του Απ. Παύλου στη Μακεδονία μπορεί να αναδειχθεί σε ένα καινοτόμο αναπτυξιακό πρόγραμμα για τον ελληνικό τουρισμό που μπορεί να γίνεται σε κάθε εποχή του χρόνου.
Η προτεινόμενη διαδρομή είναι κατάλληλη για παιδιά, ενήλικες ακόμη και για ηλικιωμένους ανθρώπους. Αυτή ακολουθεί κατά βάση την αρχαία Εγνατία οδό από την Καβάλα στους Φιλίππους, στην Αμφίπολη, στην Απολλωνία, στη Θεσσαλονίκη και κατευθύνεται εν συνεχεία στη Βέροια για να καταλήξει στη Μεθώνη, στις ακτές της Πιερίας.
Η μεθοδική παρουσίαση της οδοιπορικής διαδρομής χωρίζεται σε 3 επιμέρους τμήματα:
Σε κάθε επιμέρους τμήμα περιλαμβάνονται οδοιπορικοί χάρτες, πληροφορίες για τις πόλεις και κωμοπόλεις που συναντούμε, τα αρχαιολογικά, θρησκευτικά και περιβαλλοντολογικά θέλγητρα, ιστορικά στοιχεία, μύθοι και παραδόσεις, το φυσικό περιβάλλον και οι κάτοικοι της διαδρομής και ακόμη χρηστικές πληροφορίες για διαμονή και διατροφή, τοπικά προϊόντα και ενδιαφέροντες κοντινοί προορισμοί.
Ακόμη θα ενταχθούν τα δικά μας βιώματα και οι εντυπώσεις, αναφορές και μνήμες από τη διέλευση του Απ. Παύλου και θετικές προτάσεις για την ανάδειξη της κάθε περιοχής.
Και να προσέχετε να μην ακολουθείτε τους πολλούς, αλλά συνεχώς να μεταμορφώνεστε με την ανακαίνιση του πνεύματός σας, ώστε να μπορείτε να διακρίνετε το αγαθό, το ευάρεστο και το τέλειο.
(Προς Ρωμαίους 12, 2)
Καβάλα - Κρηνίδες (Αρχαίοι Φίλιπποι) - Λυδία
Κρηνίδες (Αρχαίοι Φίλιπποι) - Κορμίστα
Κορμίστα - Πρώτη - Ροδολίβος - Νέα Φυλή
Νέα Φυλή - Παλαιοκώμη - Τύμβος Καστά - Αμφίπολη - Ν. Κερδύλια
Ν. Κερδύλια - Ασπροβάλτα - Παραλία Βρασνών
Παραλία Βρασνών – Ρεντίνα – Απολλωνία – Λουτρά Απολλωνίας
Το 2016 στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης ο Καθηγητής Ευθύμιος Βαρλάμης, στο πλαίσιο της έκθεσής του “Απόστολος Παύλος” πρότεινε την αναβίωσή της πορείας του απόστολου των Εθνών κατά την δεύτερη αποστολική του περιοδεία, όπως την περιγράφουν οι “Πράξεις των αποστόλων” και παρουσίασε ένα πνευματικό και αναπτυξιακό έργο οδοιπορικού τουρισμού που αναδεικνύει την σημασία και την συμβολή της Μακεδονίας στον εκχριστιανισμό της Ευρώπης.
Η πρότασή του έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από την τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση, όμως η απρόσμενη απώλεια του καλλιτέχνη τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς αναβάλλει την εξέλιξη του έργου.
Το 2021 σε συνεργασία με το μουσείο του Βαρλάμη στην Αυστρία, αποφασίσαμε σαν ένα χρέος τιμής αλλά και σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τον μεγάλο αυτό καλλιτέχνη, να υλοποιήσουμε την ιδέα του αυτή για την αναβίωση της Οδοιπορίας.
Έτσι ξεκίνησε βέβαια, αλλά στην συνέχεια η Οδοιπορία αυτή μας συνεπήρε. Και αυτό έγινε όταν σταματήσαμε να περιμένουμε υποστήριξη από τους διάφορους οργανισμούς και υπουργεία για να ξεκινήσουμε, και αρχίσαμε απλά να περπατάμε πάνω στα Βήματα του Απ. Παύλου. Σε αυτό μας παρακίνησε και το παράδειγμα του φίλου μας δημοσιογράφου Γιώργου Δήμπαλα.
Από την στιγμή εκείνη νοιώθαμε την φροντίδα και την υποστήριξη του Παύλου. Κάθε φορά που δυσκολευόμασταν, κάθε φορά που υψωνόταν μπροστά μας τοίχοι αδιαπέραστοι, κάθε φορά που είχαμε οικονομικές δυσκολίες, ο απόστολος των Εθνών φρόντιζε να μας στέλνει ένα μήνυμα, να μας φανερώνει ένα σημείο, να μας δίνει θάρρος και κουράγιο με τις επιστολές του, αλλά και με την ίδια την ζωή του.
Και βέβαια η διαδρομή, ήταν μία έκπληξη. Αποφεύγοντας τον αυτοκινητόδρομο και ακολουθώντας αγροτικούς δρόμους και μονοπάτια βρεθήκαμε μπροστά σε μια καταπληκτική οδοιπορία στην Μακεδονία μας. Την Μακεδονία μας που μέχρι σήμερα δεν την γνωρίζαμε! Και οι άνθρωποί της, μία αποκάλυψη. Η ζεστασιά και φιλοξενία τους. Κάναμε καινούργιους φίλους, ανθρώπους γελαστούς και φιλότιμους.
Βρήκαμε, ή για να είμαστε πιο ακριβείς, παρουσιάσθηκαν μπροστά μας συνεργάτες, λαμπροί νέοι με ήθος και ενθουσιασμό, με όρεξη για δουλειά.
Ο Φοίβος Τσαραβόπουλος και ο Νίκος Κατσαρός από την Κοιν. Σ. Επ. «ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ», ο Γιάννης Ζαλίδας και η Ζηνοβία Αντωνιάδου ιδρυτές της Tsai Akademy στις Κρηνίδες Σερρών, o Χαράλαμπος Τσουρουκίδης η “ψυχή” των “Οψόμεθα”, στην Καβάλα Οι άνθρωποι αυτοί μοιράστηκαν μαζί μας το όραμα της Οδοιπορίας.
Τον ίδιο ενθουσιασμό νοιώσαμε και από την τοπική αυτοδιοίκηση και σχεδόν όλες τις Μητροπόλεις που βρίσκονται κατά μήκος της διαδρομής.
Σε προσωπικές συναντήσεις που είχαμε με την ΑΘΠ τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο στην Κωνσταντινούπολη και τον Άγιο Πατέρα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας κ. Φραγκίσκο στην Αθήνα, δέχθηκαν με χαρά την ιδέα της υλοποίησης του έργου. Το ίδιο και στην επικοινωνία που είχαμε με τον κο Thomas Bucher, Γενικό Γραμματέα του ΕΕΑ (Ευαγγελική Εκκλησία).
Κατά την συνάντηση που είχε ο Παύλος Τροχόπουλος (εκ μέρους του Πειραματικού Εργαστηρίου Βεργίνας και της εταιρείας «Μονοπάτια της Ελλάδος») με τον Πάπα Φραγκίσκο, είχε την ευκαιρία να τον ενημερώσει για το πρόγραμμα «ΣΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» και να ζητήσει την συμμετοχή του στην ιστορική αυτή διαδρομή κάτι στο οποίο ανταποκρίθηκε ο Πάπας Φραγκίσκος με μεγάλη χαρά. Κατά την συνάντηση ο κος Τροχόπουλος έδωσε στον Ποντίφηκα ένα αναμνηστικό καπέλο της διαδρομής και μία εικόνα του Βαρλάμη με θέμα τον Απ. Παύλο, ενώ ο αυθεντικός πίνακας στάλθηκε και κοσμεί το ιδιαίτερο γραφείο του Πάπα στο Βατικανό (Αθήνα Δεκέμβριος 2021).
Παράλληλα με την πρακτική εργασία για την επιλογή της διαδρομής, προσπαθήσαμε να φροντίσουμε το “πνευματικό περιεχόμενο” αυτής της δράσης και να κρατήσουμε ζωντανή την ουσία της ιεραποστολής του Παύλου. Ποιο είναι δηλαδή το νόημα αυτής της Πορείας σήμερα.
Ο σκοπός μας σιγά-σιγά άρχισε να γίνεται πιο ξεκάθαρος. Να βάλουμε το “σπόρο” για αυτό το παγκόσμιο Προσκύνημα. Μία Προσκυνηματική Οδοιπορία για όλους τους Χριστιανούς του κόσμου. Για όλους τους ανθρώπους του κόσμου. Γι’ αυτούς που πιστεύουν στην Ειρήνη, την Αγάπη και την Ευημερία. Μελετώντας το έργο του Παύλου διαπιστώσαμε ότι αυτός ήταν που άνοιξε την διδασκαλία του Χριστού σε όλους τους ανθρώπους της εποχής του χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς. Και έτσι έγινε ο Χριστιανισμός παγκόσμια θρησκεία.
Αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε ότι το έργο, μας υπερβαίνει κατά πολύ. Και όπως μάθαμε από τον δάσκαλό μας, τον αείμνηστο Βαρλάμη, όσο πιο πολύ παραμερίζεις τον εαυτό σου, όσο πιο πολύ ταπεινώνεσαι, όσο πιο πολύ υπηρετείς, τόσο πιο πολύ άνθρωποι σε ακούνε και σε αισθάνονται.
Είμαστε βέβαιοι ότι την οδοιπορική διαδρομή του Απ. Παύλου στην Μακεδονία θα την περπατήσουν εκατομμύρια άνθρωποι από όλες τις φυλές του κόσμου και οι άνθρωποι αυτοί θα είναι οι αγγελιοφόροι της Αγάπης, της ουσίας αυτής που συνδέει όλους τους ανθρώπους και έτσι κάνει τον πλανήτη γη, το κοινό μας σπίτι.
Διάλεξε ακόμα ο Θεός εκείνους που έχουν άσημη καταγωγή, τους περιφρονημένους από τους ανθρώπους και εκείνους που οι σοφοί και οι ισχυροί τους αντιπαρέρχονται με περιφρόνηση σαν να μην υπάρχουν καν. Τους διάλεξε ο Θεός για να δείξει ότι δεν έχουν καμία αξία αυτοί που ο κόσμος θεωρεί μεγάλους και ισχυρούς.
(Προς Κορ. Α' 1, 28)
Το λογότυπο του έργου σχεδιάστηκε σε συνεργασία του Μουσείου Βαρλάμη της Αυστρίας και του Πειραματικού Εργαστηρίου Βεργίνας. Πιστεύουμε ότι στέκεται επάξια ανάμεσα στα αντίστοιχα λογότυπα των τριών μεγάλων Χριστιανικών Οδοιποριών, του Σαντιάγκο Ντε Κομποστέλα (έχει σαν σύμβολο το κοχύλι), της Ρώμης (έχει σαν σύμβολο τον σταυρό) και των Ιεροσολύμων (έχει σαν σύμβολο τα φύλλα του φοίνικα).
Επιλέξαμε ως σύμβολο την ράβδο οδοιπορίας (η κατασκευή του είναι από ξύλο μασίφ φλαμουριάς και οξυάς και βγαίνει σε διάφορα μεγέθη για να καλύπτει όλες τις ηλικίες των οδοιπόρων) γιατί το χαρακτηριστικό στοιχείο του Απ. Παύλου ήταν τα χιλιάδες χιλιόμετρα που διήνυσε κηρύττοντας τον χριστιανισμό, ενώ στην κορυφή βρίσκεται ο σταυρός που μοιάζει και με λουλούδι παραπέμποντας στην φυσική ομορφιά της διαδρομής στην Μακεδονία.
Δεν εννοώ ότι στερούμαι διότι εγώ έμαθα να είμαι ευχαριστημένος με ότι έχω. Ξέρω να ζω με στέρηση, ξέρω να ζω και με αφθονία. Σε κάθε περίσταση και σε όλες τις καταστάσεις έχω μάθει το μυστικό, και να είμαι χορτασμένος και να πεινώ, και να έχω αφθονία και να στερούμαι. Όλα έχω την δύναμη να τα κάνω εξαιτίας του Χριστού που με δυναμώνει.
(Προς Φιλιππ. 4, 11)
Ο Απ. Παύλος, ή όπως ονομάζεται ο απόστολος των Εθνών, (Ταρσός Κιλικίας 5-15 μ.Χ. / Ρώμη 66-68 μ.Χ.) είναι ο ιδρυτής της Εκκλησίας της Ελλάδος. Η μεγάλη αυτή ιστορική και θρησκευτική προσωπικότητα παρότι δεν ανήκε στον μικρό πυρήνα των μαθητών του Χριστού, ήταν αυτός που άνοιξε την διδασκαλία του Χριστού σε όλα τα τότε Έθνη και με αυτό τον τρόπο ο Χριστιανισμός έγινε η παγκόσμια θρησκεία που έχει σήμερα περισσότερους από δυόμισι δισεκατομμύρια πιστούς.
Εβραίος στην καταγωγή, αλλά και με ελληνική μόρφωση, ήταν αυτός που οργάνωσε τη διδασκαλία του Χριστού σε θρησκευτική δομή. Περπάτησε στα χρόνια της διδασκαλίας του περισσότερα από 30.000 χλμ. από την εγγύς Ανατολή μέχρι την Ισπανία, κηρύττοντας και ιδρύοντας εκκλησίες στην Ασία και στην Ευρώπη.
Ο “δρόμος της Δαμασκού” εκεί όπου έγινε το θαύμα της μεταστροφής του Σαούλ, σε Παύλο είναι μία σταθερά ζωής ενάντια στην απελπισία για κάθε άνθρωπο, αναφέρει ο Μακαριστός Σωτήριος (Τράμπας), Μητροπολίτης Πισιδίας.
Ο Απόστολος Παύλος θεωρείται ως ο πρώτος Χριστιανός Θεολόγος: ο μόνος από την πρώτη γενιά του Χριστιανισμού που είχε αναπτύξει δική του συγκροτημένη, αν και όχι ολοκληρωμένη, Θεολογική άποψη πάνω σε θεωρητικά (Θεολογικά) και πρακτικά (ηθικά) θέματα. Γι΄αυτό και αποτέλεσαν για τη μεταγενέστερη Εκκλησία αυθεντία οι Επιστολές του, ώστε να θεωρείται ο «πρώτος» μετά τον «Ένα» (Χριστό). Όλοι σχεδόν οι ερευνητές που ασχολήθηκαν με τον Παύλο, επιδίωξαν να βρουν τις πηγές της σκέψης του και να ανακαλύψουν την προέλευση των διατυπώσεων της διδασκαλίας του, ακολουθώντας τους δικούς του ερμηνευτικούς δρόμους.
Ο μαρτυρικός του θάνατος στην Ρώμη με αποκεφαλισμό ήταν και η προσωπική δικαίωση της ταύτισής του με τον δάσκαλό του, Ιησού Χριστό.
Σήμερα είναι αποδεκτός και αναγνωρίζεται από όλα τα μεγάλα χριστιανικά δόγματα (Ορθόδοξους, Καθολικούς, Ευαγγελικούς) η δε διδασκαλία του αποτέλεσε την απαρχή του σημερινού Ευρωπαϊκού Ουμανισμού και είναι αντικείμενο έρευνας και μελέτης σε όλο τον χριστιανικό κόσμο.
Η βιβλιογραφία για τη ζωή και το έργο του είναι τεράστια και συνεχίζει και σήμερα να εμπνέει και να συναρπάζει κυρίως μέσα από τις επιστολές του προς τις ιδρυθείσες εκκλησίες και τους μαθητές του τον 1ου αι. μ.Χ.
Η Πίστη κάνει πραγματικά εκείνα που ελπίζουμε και βέβαια εκείνα που δεν βλέπουμε.
(Προς Εβρ. 11, 1)
Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Τουρισμού, ο οδοιπορικός τουρισμός είναι από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες κατηγορίες τουρισμού και οι πεζοπόροι θεωρούνται ποιοτικοί τουρίστες που διαμένουν κατά μέσο όρο περισσότερο από ένα κοινό τουρίστα στην περιοχή που επισκέπτονται.
Ως τουριστικό προϊόν, η διαδρομή του Απ. Παύλου στην Μακεδονία, απαιτεί μια ιδιαίτερου τύπου προσέγγιση και προσαρμογή στην αγορά. Η καινοτομία και ο ευδιάκριτος χαρακτήρας είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για να διατηρήσει ζωντανό ένα πνευματικό περιεχόμενο σε ολόκληρη την πορεία. Μια τουριστική πρόταση, αλλά και ένα τουριστικό προϊόν, δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο σε υλικά και γεγονότα. Η κυρίαρχη ατμόσφαιρα, δηλαδή το αίσθημα της ικανοποίησης εξαρτάται από τους ανθρώπους που εμπλέκονται. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για ένα πολιτιστικό φαινόμενο του ζωτικού χώρου των ανθρώπων.
Επομένως, αποτελεί κεντρικό καθήκον του έργου να κινητοποιήσει τους κατοίκους, να τους ενημερώσει και να θεωρήσει όλους τους ανθρώπους σαν συμμετέχοντες, όπου η συμμετοχή δεν έχει μια θεωρητική διάσταση, αλλά αντιπροσωπεύει έναν συναισθηματικό δεσμό επειδή μόνο οι ντόπιοι, οι άνθρωποι που ζουν στην περιοχή, γνωρίζουν τα ουσιαστικά χαρακτηριστικά του τοπίου αυτού του ιδιαίτερου προσκυνηματικού δρόμου.
Η επιστράτευση των ανθρώπων στην ύπαιθρο σε συνδυασμό με τη δικτύωση της πορείας θα δώσει μια καινούργια ποιότητα στο χώρο της Μακεδονίας. Γίνεται με τον τρόπο αυτό ένας παγκόσμιος τόπος, μια παγκόσμια οδοιπορία και αυτό απαιτεί μια αντίστοιχη κουλτούρα, δηλ. έναν ειδικό σχεδιασμό ο οποίος θα μεταφέρει έναν καινούργιο πολιτισμό και μια πνευματικότητα στις αγροτικές περιοχές.
Στρατηγικός στόχος του συνολικού σχεδιασμού είναι:
Καμία διαπαιδαγώγηση δεν φαίνεται να προξενεί χαρά όσο διαρκεί, αλλά αντίθετα προκαλεί λύπη, αργότερα όμως αποφέρει καρπό ειρηνικό δικαιοσύνης σε εκείνους οι οποίοι γυμνάσθηκαν με την διαπαιδαγώγηση.
(Προς Εβρ. 12, 11)
Η επίσκεψη του αποστόλου Παύλου στην πατρίδα του τη Βέροια παρακίνησε τον Καθηγητή Ε. Βαρλάμη να πραγματοποιήσει ένα οικουμενικό μνημείο για τον Παύλο με την πραγμάτωση μιας “Κρύπτης”, δηλ. ενός μνημείου μέσα στη γη, σε πλήρη ισορροπία με το φυσικό περιβάλλον που θα αντιπροσωπεύει τη σημαντικότητα και το μεγαλείο του μεγάλου Αποστόλου.
Η συνολική διαμόρφωση συνδυάζει την αρχιτεκτονική, την πλαστικότητα των μορφών, το φωτισμό και τους ήχους σε μια οργανική ενότητα με τα εικαστικά έργα που δημιούργησε ο διεθνούς φήμης Μακεδόνας δημιουργός για τη ζωή́ και το έργο του Απόστολου των Εθνών. Είναι ένα εντυπωσιακό βιωματικό έργο με ουσιαστικό πνευματικό περιεχόμενο.
Ο σκοπός, όπως έλεγε ο Βαρλάμης, είναι να δημιουργήσουμε στους ανθρώπους το αίσθημα της βαθύτερης μνήμης των πρωτοχριστιανικών εκκλησιών. «Δεν πρόκειται μόνο για ένα σύγχρονο τεχνικό έργο, αλλά και για ένα χώρο που θα ασφαλίζει με την πνευματικότητα και την ιερότητα του, το μυστήριο της πίστης.
Η Κρύπτη συνδέεται με την αναβίωση της πρώτης αποστολικής πορείας του Παύλου στην Ελλάδα δηλαδή ένα δίκτυο που διασχίζει την Ανατολική και Κεντρική Μακεδονία, Από την Καβάλα και τους Φιλίππους ως τη Βέροια και τη Μεθώνη στη θάλασσα, μια απόσταση περίπου 330 χιλιομέτρων.
Ο διεθνούς φήμης Έλληνας αρχιτέκτονας και ζωγράφος Καθηγ. Ευθύμιος Βαρλάμης ξεκίνησε την εικαστική του συλλογή για τον Απ. Παύλο το 1998 και την ολοκλήρωσε το 2013. Η συλλογή περιλαμβάνει 12 σκίτσα και 38 πίνακες ζωγραφικής μεσαίων και μεγάλων διαστάσεων. Η τεχνική είναι μεικτή, με λάδι και ακρυλικό σε χαρτόνι για τα σκίτσα και σε καμβά για τους πίνακες.
Η πρώτη παρουσίασή της, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Μακεδονίας και Θράκης, έγινε στην ιδιαίτερη πατρίδα του καλλιτέχνη στη Βέροια, την πόλη από την οποία πέρασε ο Απ. Παύλος το 50 μ.Χ. και αναφέρεται στις Πράξεις των Αποστόλων.
Το 2014 ύστερα από επίσημη πρόσκληση του τότε επίτιμου Πάπα Βενέδικτου η συλλογή παρουσιάσθηκε στη Βασιλική του Αγίου Παύλου προ των Τειχών, στη Ρώμη. Η παρουσίαση έγινε με την υποστήριξη της ελληνικής προεδρείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τέλος το 2016 έγινε μεγάλη παρουσίαση της συλλογής στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης υπό την αιγίδα της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης, της Περιφ. Ένωσης των Δήμων της Μακεδονίας και ιδιαίτερα των πόλεων που επισκέφθηκε ο Απόστολος Παύλος κατά τη 2η αποστολική περιοδεία του.
Ο ίδιος ο καλλιτέχνης γράφει χαρακτηριστικά για το έργο του: “Η πρωταρχική εικόνα του (του Απ. Παύλου) στο μυαλό μου δεν έχει κανένα φωτογραφικό χαρακτηριστικό, πρέπει ωστόσο να συλλάβω την μορφή του και να την ξαναδώσω στους ανθρώπους. Αν και δεν ξεκινώ από κάποιο συγκεκριμένο τύπο στις μελέτες μου για την φυσιογνωμία, εμφανίζεται στο τέλος η εικόνα που φύλαγα στην ψυχή μου από μικρό παιδί...”
St. Paul in Rome, 2014
Ο Απόστολος Παύλος, Θεσσαλονίκη 2016
The Apostle Paul, A Project by Prof. Efthymios Warlamis
Το εικαστικό έργο του Ε. Βαρλάμη για τον Απόστολο Παύλο
Ο Πάπας Βενέδικτος το 2010 δέχθηκε σε ακρόαση στο Βατικανό τον Βαρλάμη και έμεινε εντυπωσιασμένος από το έργο του για τον Απ. Παύλο. Στην συνέχεια το 2014 ως Επίτιμος Πάπας τον προσκάλεσε επίσημα και έγινε η παρουσίαση του έργου στη Βασιλική του Αγίου Παύλου στην Ρώμη (BASILICA OF SAINT PAUL OUTSIDE THE WALLS).
Ο Επίτιμος Πάπας Βενέδικτος σε μία από τις προσωπικές του επιστολές προς τον καλλιτέχνη αναφέρει: “Είναι εντυπωσιακός ο δικός σας εσωτερικός τρόπος με τον οποίο μπορούμε μαζί σας να δούμε τον Άγιο Παύλο και έτσι να αγωνιστούμε για την κατανόησή του. Είμαι βέβαιος ότι ανοίγετε μία πόρτα σε πολλούς ανθρώπους για να συναντήσουν εκ νέου τον Απόστολο των Εθνών. Τα μεγάλα σχέδιά σας - η Κρύπτη στην ιδιαίτερη πατρίδα σας την Βέροια και “Η Πορεία του Παύλου” - είμαι βέβαιος ότι απαιτούν πολύ δύναμη, όμως αποτελούν καινούργιες κατευθυντήριες οδηγίες στο μήνυμα του Αγίου Παύλου...”
Ο Βαρλάμης είχε σχεδιάσει τη διαδρομή “Στα Βήματα του Απ. Παύλου” από την Καβάλα μέχρι την Μεθώνη της Πιερίας στο σύνολό της.
Θεωρούσε ότι πρέπει να υπάρχει μία ενότητα στο όλο έργο. Αυτό σήμαινε ότι από τους κατά τόπους σταθμούς, το λογότυπο του έργου, ακόμα και στα καταλύματα ή και στα εστιατόρια που θα βρίσκονται κατά μήκος της διαδρομής θα έπρεπε να υπάρχει ένα συγκεκριμένο ύφος αισθητικής ώστε να παίρνει το αίσθημα ο οδοιπόρος ότι βρίσκεται μέσα σε ένα ενιαίο σύνολο.
Πριν φύγει από την ζωή το Δεκέμβριο του 2016, είχε σχεδιάσει πολλά στοιχεία της διαδρομής, τα οποία συνέχισαν και ολοκλήρωσαν οι συνεργάτες του στο Μουσείο Τέχνης της Αυστρίας.
Κατά μήκος της διαδρομής προτείνουμε τη δημιουργία σταθμών που θα εξυπηρετούν τους οδοιπόρους-προσκυνητές. Αυτοί θέλουμε να έχουν μια λιτή αρχιτεκτονική έκφραση και να εναρμονίζονται με το φυσικό τοπίο. Κάθε σταθμός θα είναι ο χώρος υποδοχής, ενημέρωσης, φαγητού, ανάπαυσης και διανυκτέρευσης και πρέπει να περιλαμβάνει επίσης ένα κέντρο πληροφόρησης και ένα κατάστημα με αναμνηστικά, τοπικά προϊόντα αλλά και βοηθήματα για τη διαδρομή.
Κάθε σταθμός θα απέχει 16 ως 25 χιλιόμετρα από τον προηγούμενο, δηλαδή θα χρειάζεται οδοιπορία 4-6 ωρών. Το οικοδόμημα του σταθμού θέλουμε να έχει χαρακτηριστική σηματοδότηση για να μπορεί να διακρίνεται από μακριά και τη δική του χρωματική έκφραση ώστε σχηματίζει μαζί με τους άλλους σταθμούς ένα σφαιρικό καλλιτεχνικό έργο.
Ο διεθνούς φήμης Έλληνας αρχιτέκτονας και ζωγράφος Μάκης Βαρλάμης, γεννήθηκε στη Βέροια (1942) και έζησε ανάμεσα στη Σαντορίνη και την Βιέννη. Σπούδασε στο Πολυτεχνείο της Βιέννης και δίδαξε στο τμήμα αρχιτεκτονικής μέχρι το 1981. Ίδρυσε στο Schrems της Αυστρίας το Μουσείο Τέχνης που συνεχίζει, και μετά που έφυγε από τη ζωή το 2016, τη λειτουργία του.
Ήταν πολύμορφος σφαιρικός καλλιτέχνης αναγεννησιακού χαρακτήρα. Αγαπούσε τη λαϊκή αρχιτεκτονική, τα μικρά παιδιά, τους ανθρώπους και τα έντονα χρώματα. Είχε μεγάλη πίστη και με πολλά έργα του υποστήριξε το θρησκευτικό συναίσθημα στους ανθρώπους.
Μία από τις σημαντικές του εικαστικές του συλλογές ήταν ο Απ. Παύλος και το όραμά του ήταν να αναβιώσει την οδοιπορική διαδρομή του Απ. Παύλου στην Μακεδονία. Σχεδίασε την πορεία και την σηματοδότησε με ιδιαίτερα μνημεία που κορυφώνονται σε ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα «Την Κρύπτη του Απ. Παύλου».
Το Πειραματικό εργαστήρι Βεργίνας που αντιπροσωπεύει το έργο του στην Ελλάδα και διεθνώς έχει αναλάβει την υλοποίηση της ιδέας μαζί με άλλους φορείς.
Γιατί πράγματι έχετε σωθεί δωρεάν με την χάρη διαμέσου της πίστης. Και αυτή η ανεκτίμητος σωτηρία δεν προήλθε από εσάς. Το δώρο είναι το Θεού. Δεν είναι καρπός και αποτέλεσμα έργων, για να μην μπορεί να καυχηθεί κανείς.
(Προς Εφεσ. 2, 8)
Η περιοχή έναρξης της διαδρομής είναι προσβάσιμη μέσω των κύριων οδικών αξόνων της Ελλάδας. Από την Εγνατία οδό, (αν έρχεστε από την μεριά Θεσσαλονίκη), από την εθνική οδό Ξάνθης-Καβάλας (αν έρχεστε από την μεριά της Αλεξανδρούπολης) και από την εθνική οδό Δράμας-Καβάλας (αν έρχεστε από την πλευρά της Δράμας και των Σερρών).
Το κοντινότερο αεροδρόμιο είναι αυτό της Καβάλας/Χρυσούπολης, που βρίσκεται έξω από την πόλη, πάνω στην επαρχιακή οδό Νέας Καβάλης. Το αεροδρόμιο της Καβάλας έχει πτήσεις από και προς Αθήνα.
Ο καλύτερος τρόπος μετακίνησης στις περιοχές είναι με ΙΧ όχημα.
Η διαδρομή του Αγίου Παύλου μπορεί να περπατηθεί όλο το χρόνο. Οι περιοχές που διασχίζει δεν είναι ορεινές, κι έτσι η χιονοκάλυψη δεν είναι συχνό φαινόμενο.
Το καλοκαίρι (Ιούλιος, Αύγουστος) ενδέχεται κάποιες μέρες να κάνει αρκετή ζέστη για περπάτημα. Πρέπει να δωθεί ιδιαίτερη προσοχή σε τέτοιου είδους μέρες, καθώς υπάρχουν ορισμένα τμήματα των διαδρομών που δεν υπάρχει συχνή σκίαση από βλάστηση, με αποτέλεσμα η έκθεση στον καλοκαιρινό ήλιο να δυσκολεύει την ημερήσια πεζοπορία.
Η άνοιξη και το φθινόπωρο θεωρούνται ως οι καλύτερες εποχές χάρη στις ήπιες θερμοκρασίες και την πολύχρωμη φύση.
| Αστυνομία: | 100 |
| Πυροσβεστική: | 199 |
| Ευρωπαϊκός Αριθμός Εκτάκτου Ανάγκης: | 112 (για όλες τις υπηρεσίες εκτάκτου ανάγκης) |
Μπότες πεζοπορίας, καπέλο, αντηλιακό, μακρύ παντελόνι και μπατόν θεωρούνται απαραίτητα.
Προτείνουμε επίσης να μην περπατάτε ποτέ μόνοι και να έχετε πάντοτε μαζί σας ένα σετ πρώτων βοηθειών.
Ένας φακός και ένα καλά φορτισμένο κινητό τηλέφωνο θα σας φανούν χρήσιμα σε δύσκολες καταστάσεις.
Γι’ αυτό το λόγο είμαι ευχαριστημένος με τις αδυναμίες, τις ύβρεις, τις ταλαιπωρίες, τους διωγμούς και τις στερήσεις προς χάρη του Χριστού, διότι όταν είμαι υπό το κράτος αυτών των αδυναμιών, τότε με την χάρη του Θεού γίνομαι και είμαι δυνατός.
(Προς Κορ. Β` 12, 10)
Η Κοιν.Σ.Επ. Μονοπάτια της Ελλάδας αποτελείται από μια ομάδα ανθρώπων, ειδικών στον τομέα τους, που μοιράζονται το ίδιο πάθος για την πεζοπορία και κοινό όραμα για την ανάπτυξη της πεζοπορίας στην Ελλάδα. Έχουν θέσει ώς στόχο η Ελλάδα να γίνει έναν από τους κορυφαίους πεζοπορικούς προορισμούς, ώστε η χώρα να εκμεταλλευτεί στο πλήρως αυτή τη μορφή εναλλακτικού τουρισμού.
Με την χρήση τελευταίας τεχνολογίας GIS, συντεντεύξεις με την τοπική κοινωνία, σκληρή δουλεία πεδίου και διεθνή τεχνογνωσία (μέλος ΔΣ World Trails Network, σεμινάρια στη Γαλλία και διεθνή συνέδρια σε Αμερική και Κορέα) η Paths of Greece εξειδικεύεται στο σχεδιασμό δικτύων πεζοπορικών διαδρομών που είναι ικανά να προσελκύσουν πεζοπόρους από την Ελλάδα αλλά κυρίως από το εξωτερικό.
Αναζητά και βρίσκει τα παλαιά και ξεχασμένα μονοπάτια, τα οποία στην πλειοψηφία τους αρχαία ή παλία, περιέχουν στοιχεία φύσης αλλά και πολιτισμού, τα οποία θεωρεί σημαντικά σημεία της πολιτιστικής μας κληρονομίας.
Παρέχει υπηρεσίες διάνοιξής, ανάδειξής, βελτίωσης βατότητας αλλά και σήμανσης υψηλών προδιαγραφών και προκειμένου να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των έργων δημιουργεί σχέδια διαχείρησης, προώθησης και προβολής των δικτύων, όπως κατασκευή ιστοσελίδων, εφαρμογών, φυλλαδίων, συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις θεματικού τουρισμού κ.ά.
Μεταξύ άλλων, η Κοιν.Σ.Επ. Μονοπάτια της Ελλάδας έχει δημιουργήσει πεζοπορικά δίκτυα στην Σίφνο, στα Κύθηρα, στις Πρέσπες, στη Πελοπόννησο, στην Τήνο, στην Υδρα, στην Κάσο, στην Σκιάθο, κ.ά. Έχει εργασεί συμβουλευτικά επίσης στην ανάπτυξη πεζοπορικών μονοπατιών στην Κίνα, στην Ιαπωνία και στην Αλβανία. Έχει αναπτύξει διμερείς συνεργασίες με κάποιες από τις μεγαλύτερες οργανώσεις πεζοποριάς του εξωτερικού όπως η Federation Drancaise de Randonnee Pedestre (Γαλλία), το Jeju Olle Foundation (Ν. Κορέα), το American Trail (Αμερική) και το Culture Routes Society (Τουρκία).
Τις υπηρεσίες της Κοιν.Σ.Επ Μονοπάτια της Ελλάδας έχουν αναζητήσει και αναζητούν Δήμοι, Εταιρίες στα πλάισια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, Ιδρύματα και άλλοι φορείς που επιθυμούν να αναπτύξουν δίκτυα μονοπατιών στον τόπο τους.
Το Πειραματικό Εργαστήρι Βεργίνας είναι Αστική Εταιρεία Μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα που λειτουργεί ανελλιπώς από το 1982. Το αντικείμενο των δραστηριοτήτων του είναι γύρω από την Τέχνη και τον Πολιτισμό. Ειδικεύεται πάνω στο έργο του αείμνηστου Έλληνα καλλιτέχνη της διασποράς, του Μάκη Βαρλάμη (1942 - 2016). Έχει οργανώσει εκθέσεις με τις συλλογές του Βαρλάμη σε όλο τον κόσμο ενώ έχει και τα πνευματικά δικαιώματα για τη χρήση του συνολικού του έργου. Στις ιστοσελίδες www.warlamis.gr και warlamis.libver.gr μπορεί κανείς να περιηγηθεί στο συνολικό έργο του Βαρλάμη και στις δραστηριότητες του Πειραματικού Εργαστηρίου Βεργίνας.
Από το 2000 που ξεκίνησε ο Βαρλάμης το έργο του για τον Απ. Παύλο αλλά και μετά που έφυγε από τη ζωή, το 2016, το Πειραματικό Εργαστήρι Βεργίνας εργάζεται για το πολιτιστικό και θρησκευτικό αυτό έργο της υλοποίησης της Οδοιπορίας του Απ. Παύλου στην Μακεδονία. Ένα εθνικό έργο με παγκόσμιο χαρακτήρα.
Στην Κρηνίδα Σερρών λίγα χιλιόμετρα από την οδοιπορική διαδρομή που σχεδιάσαμε βοτανολόγος Γιάννης Ζαλίδας, που έχει δημιουργήσει το «Σπίτι του Τσαγιού» και μαζί με την Ζηνοβία Αντωνιάδου έχουν ιδρύσει την «Tsai Academy» μελετά τη χλωρίδα της περιοχής και κάνει πρακτικές προτάσεις τόσο για τη διάσωση των απειλούμενων ειδών όσο και την αειφόρο αξιοποίηση των χρήσιμων βοτάνων. Όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά οι δύο συνεργάτες:
Τα βήματα του Αποστόλου Παύλου και των συνοδοιπόρων του ήταν πρωτίστως βήματα πίστης για έναν νέο κόσμο αγάπης και ειρήνης έτσι όπως τον οραματίστηκε ο ίδιος μέσω της διδασκαλίας και της σταυρικής θυσίας του Ιησού.
Το όραμα του ο Παύλος το υλοποίησε μέσω μιας πορείας που τον έφερε κοντά σε πόλεις, πολίσματα και μικρότερους οικισμούς του ρωμαϊκού κόσμου, ανθρώπους περισσότερο ή λιγότερο έτοιμους να ανταποκριθούν στο νέο κάλεσμα.
Στην πορεία του από τη Μέση Ανατολή προς τη Δύση ο Παύλος πέρασε από δρόμους με ποικίλη βλάστηση. Βαδίζοντας από την Νεάπολη προς την Θεσσαλονίκη πηγές, ποτάμια, χείμαρροι, πλατύφυλλα δέντρα, αρωματικά φυτά, αμυγδαλιές, αμπέλια και ποικίλα λουλούδια τον συντρόφεψαν. Το σύγχρονο τοπίο μπορεί να μεταβλήθηκε και να κατακερματίστηκε ακόμη περισσότερο από τη σύγχρονη κατοίκηση και τις νέες ανάγκες όμως οι σπόροι παρέμειναν οι ίδιοι και μέσα από τους ετήσιους κύκλους τους εξακολουθούν να δίνουν παρόμοια με την εικόνα που αντίκρισαν ο Παύλος και οι συνταξιδιώτες του.
Η χλωρίδα των σημερινών δρόμων είναι για τον σύγχρονο ταξιδιώτη και αναζητητή του οράματος του Παύλου ένας σταθερός άξονας εντυπώσεων όπως εκείνες χαράχθηκαν στην μνήμη του τότε. Η αναγνώριση των φυτών συνδέουν τον περιπατητή με την ιδιαιτερότητα του τοπίου και κατά συνέπεια φέρνουν το κάθε συγκαιρινό βήμα πίσω στους δρόμους, στον φυσικό φορέα που ταξίδεψε το όραμα του Αποστόλου.
Είναι ο Φορέας Διαχείρισης των Λιμνών Κορώνειας & Βόλβης, που προέκυψε μετά την ενσωμάτωσή του στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής μαζί με τον Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Κερκίνης και τον Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου.
Η Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής Μακεδονίας λειτουργεί με έδρα τον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης και παραρτήματα την Κερκίνη Σερρών και την Χαλάστρα Θεσσαλονίκης και η συνεργασία μας μαζί της αναφέρεται σε πληροφόρηση για θέματα πανίδας, χλωρίδας και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος στην ευρύτερη περιοχή των Λιμνών Κορώνειας και Βόλβης και των στενών της Ρεντίνας.
Οι διαδραστικοί Χάρτες δημιουργήθηκαν από την Staridas Geography #MakingMapsPretty. Η δημιουργία των Χαρτών βασίστηκε στη χαρτογραφική βιβλιοθήκη Leaflet.js. Χρησιμοποιούνται ως χαρτογραφικά υπόβαθρα οι υπηρεσίες Carto Positron, OpenStreetMap και Esri World Imagery.
Γενικές Πληροφορίες:
ΤΚ 59031, Βεργίνα Ημαθίας
art.vergina@gmail.com
Τεχνικές Πληροφορίες σχετικά με τα Μονοπάτια:
Καρνεάδου 34-36 (μετρό Ευαγγελισμός)
ΤΚ 10676, Αθήνα
+30 211 408 1482
info@pathsofgreece.gr
